Een verrassende nalatenschap

Onze grote donateurs geven privé of zakelijk grote bedragen, eenmalig of jaarlijks. Ook zijn er steeds meer mensen die ons opnemen in hun testament. Als Universiteitsfonds vinden we het belangrijk dat we hen persoonlijk kennen.  

 Zorgvuldigheid is daarbij voor ons een groot thema. Wij willen graag weten wat hun visie of droom voor de toekomst is en hoe wij hun donatie daaraan zo goed mogelijk kunnen laten bijdragen. Daarom spreken we elkaar vaak meerdere keren. De afspraken leggen we vast in een overeenkomst. Zo maken we het voor iedereen duidelijk en transparant.   

Goed nieuws en slecht nieuws  

Tot zover de ideale situatie. Want heel soms worden we toch verrast. Dat was het geval bij deze bijzondere nalatenschap. Het begon met een telefoontje van Peter Tax, in het dagelijks leven jurist. Maar nu belde hij als bestuurslid van een stichting en vertelde hij ons dat wij jaarlijks een prachtig bedrag gaan ontvangen. En wel uit de Fred en Thea Philips Stichting. Nu denkt u waarschijnlijk hetzelfde als wij op dat moment. Maar nee, Thea en Fred zijn geen familie van... Sterker nog: zij konden – op het eerste gezicht – niet verder van de wetenschappelijke wereld of technologie staan.   

Toen we hoorden dat het om een stichting ging, vreesden we al dat we Thea en Fred niet persoonlijk zouden kunnen gaan bedanken. Stichtingen als deze worden immers vaak pas actief na het overlijden van de naamgevers. Dat bleek helaas inderdaad het geval. Beiden waren inmiddels overleden. Fred in 2021 en Thea, na een intensieve geschiedenis met medische ongemakken, al in 2012. Omdat we hen toch wilden eren voor hun bijdrage aan TU/e en aan een mooiere toekomst, gingen we op onderzoek uit. We nemen u mee in wat we ontdekten.   

De drie begunstigden  

In hun testament benoemden Thea en Fred drie begunstigden die mogen rekenen op een jaarlijkse bijdrage: ons Universiteitsfonds, de Universiteit Leuven (BE) en Burgers’ Zoo in Arnhem.   

Van Burgers’ Zoo weten we dat Thea en Fred daar graag kwamen, er mooie herinneringen aan bewaarden en dat ze zeer begaan waren met de natuur. “Hun bijdrage zal dan ook gebruikt worden voor projecten op het gebied van natuurbehoud en natuurbescherming.”, aldus Directeur Alex van Hooff.   

De keuze voor de Universiteit Leuven komt voort uit de laatste jaren van Thea. Nadat het echtpaar naar België verhuisde, kreeg Thea medische klachten. Jarenlang wist men niet wat haar mankeerde en voor onderzoek ging ze regelmatig naar het ziekenhuis in Genk. Dat werkt intensief samen met de Universiteit Leuven. Zeer waarschijnlijk ligt de keuze voor TU/e in het verlengde daarvan, want vele onderzoeken en projecten op onder andere het gebied van gezondheid, verbinden Eindhoven en Leuven.    

Een aantekening van een voornemen  

In het testament van Thea en Fred staan ook twee personen: hun huishoudster en Frieda Groenewegen Pieron, die jarenlang al een goede kennis was van Fred en Thea. We spreken met Peter af dat we bij Frieda langsgaan om meer te weten te komen over Thea en Fred Philips. 

Ondertussen duiken wij in onze archieven en ontdekken we dat Fred al eens contact had gezocht met het Universiteitsfonds. In een aantekening van ver voor de Covid19 pandemie staat vermeld dat hij van plan was om geld na te laten. Het doel wordt ook vermeld: onderzoek naar medische hulpmiddelen. Maar zo beknopt als de voorgaande twee zinnen was ook de aantekening. Het genoemde doel staat inderdaad ook in de statuten van de stichting. Maar we zijn nog niets wijzer over Thea en Fred zelf. Daarvoor kijken we hoopvol naar Frieda en Peter.   

Niet als enige verrast  

Peter Tax is niet alleen een doorgewinterde jurist; in de jaren ‘90 was hij ook Fred en Thea’s buurman. Peter had Fred destijds al wat juridische adviezen gegeven, “Maar dat waren gewoon wat tips die je geeft als buurman, niet als iemands huisjurist.”, aldus Peter. Pas decennia later zou blijken waar die adviezen toe hadden geleid. Zonder hem dat te melden, hadden Fred en Thea Peter aangewezen om een stichting in hun naam op te richten en welke stichting ook de enige erfgenaam was.  

Tot zover niets bijzonders. Maar tot hun grote verrassing bleken Peter en zijn dochter Amber benoemd tot bestuursleden van die stichting, samen met een derde persoon, Jan Greve, die deskundigheid heeft van beleggingen. Bovendien bleek Peter ook de executeur testamentair van de nalatenschap. Peter: “Dat waren nog eens verrassingen. Maar het was ook typisch iets voor Thea en Fred om het zo te regelen. Ze waren nogal op zichzelf en ik had niet de indruk dat ze veel mensen vertrouwden. Ik vind het daarom ook een eer dat ze mij en mijn dochter hun stichting toevertrouwden.”  

Een carrière in feestartikelen  

Frieda vertelt over het echtpaar: “Thea en Fred trouwden in 1969 tijdens een sobere ceremonie. Een feest vonden ze niet nodig. Daarna woonden ze onder andere in Amsterdam, Wijchen en Maaseik (BE).”   

Peter: “Ze deden geen van beide werk waar je normaal gesproken voldoende vermogen mee opbouwt om jaren na je overlijden nog goede doelen mee te helpen. Ze gingen wel erg zuinig om met hun geld.”   

Frieda: “Thea werkte bij de Nederlandse Bank, Fred draaide een tijd lang mee in het reclame- en feestartikelen bedrijf van zijn vader. Later stapte hij over naar een Duitse leverancier. Het was een man met een pittig karakter en een goede babbel. Dat maakte hem ook zo’n goede verkoper. “  

De oorlog   

Het verhaal achter Thea’s en Freds vermogen is bijzonder: Freds vader had voor de oorlog, samen met zijn broer, een drukkerij die het bovenste segment van de markt bediende. De familie was Joods en, ook al waren ze seculier, hen wachtte hetzelfde zwarte lot als zoveel anderen in ‘40-‘45.   

Frieda: “Freds broer werd al eerder opgepakt bij een razzia en afgevoerd naar Kamp Mauthausen. Hij keerde nooit meer terug.  Vader, moeder en Fred kwamen terecht in Kamp Theresiastad.” Hun drukkerij werd leeggeroofd en de machines verdwenen.   
Eenmaal terug in Amsterdam kreeg de familie hun pand, dat later de basis zal blijken te zijn voor hun vermogen, wel terug. Ze begonnen opnieuw een bedrijf. Ditmaal in de reclame- en feestartikelen. Fred sluit zich ook aan en de onderneming liep jarenlang goed.   

Vroom & Dreesman & slim investeren  

Frieda: ”In de jaren 70 wilde warenhuis Vroom & Dreesman het pand kopen om daar parkeerplekken te kunnen realiseren.” Freds vader vond het een goed moment om te verkopen en ging in onderhandeling. Frieda: “Toen de handtekeningen onder dat contract stonden, hebben we wel even een klein feestje gevierd.”.   

De opbrengt van de verkoop werd belegd. Peter: “Over de jaren heeft dat goed gerendeerd. Thea en Fred leefden ook best bescheiden. In ieder geval niet alsof ze heel veel geld hadden.” Volgens zowel Frieda als Peter was het echtpaar redelijk op zichzelf en gesloten. Zeker als het om geldzaken ging.   

Afstand en andere levens   

Nadat Frieda stopt met werken voor Fred, hebben de twee nog wel regelmatig contact. “Maar de reisafstand tussen ons was groot en wij leefden totaal andere levens”, aldus Frieda. Na het overlijden van Frieda’s tweede partner wordt het contact weer intensiever. Als Thea in 2012 overlijdt, gaan Frieda en de voormalig huishoudster van de familie Philips naar de uitvaart. Frieda: “Toen Fred ons daar zag, moesten we meteen bij hem in de volgauto komen zitten. We hebben toen veel gepraat. Dat deden we vroeger ook al. Ik zag hem echt als mijn grote broer.”   

België   

Frieda en Fred nemen zich op dat moment voor om elkaar vaker te zien. Maar Covid19 gooit roet in het eten. Kort na de periode van lockdowns en 1,5 meter afstand overlijdt Fred. Al snel daarna krijgt Peter te horen dat hij de stichting moet formaliseren en als voorzitter gaan besturen. Nadat hij van de verbazing is bekomen, gaat hij samen met de andere bestuursleden langs bij de begunstigden. Peter: “Dat was een bijzondere ervaring. De mensen met wie je praat zijn natuurlijk blij, maar ze hebben ook vragen over de familie Philips waar ik helaas ook niet altijd antwoorden op heb.”   

Een mooi einde   

Wat nu rest is een aantal dozen met foto’s van een gelukkig stel, hun vrienden en familie. Ze hadden geen kinderen en al hun directe familieleden zijn al lang geleden overleden.   

Wij zien het als onze verantwoordelijkheid om het verhaal van Thea en Fred een welverdiend mooi einde te geven. Hun bijdragen gaan projecten mogelijk maken die onze wereld gezonder gaan maken. Wij dragen er zorg voor dat het ten goede komt aan het eerste doel in ons motto: For Life. For The World. For The Better.